Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Coris monspeliensis & Ulmus minor

fotò
fotò
Tè-de-colo

Coris monspeliensis

Primulaceae

Àutri noum : Tè-rouge-di-colo, Tè-dei-colo.

Nom en français : Coris de Montpellier.

Descripcioun :
Lou tè-de-colo es uno pichoto planto lignouso que trachis dins la garrigo e peréu en ribo de mar. Fai d'inflourejado di flour roso. Li ramo rebalon souvènt au sòu, pièi se dreisson. Li fueio soun primo de 3 à 12 mm de loungour.

Usanço :
Coume soun noum lou dis, es uno planto que pòu servi de tè, valènt-à-dire qu'a pulèu bon goust en tisano, mai qu'èi pas gaire vertuouso. Pòu pamens servi pèr gari li plago e li macaduro (vulneràri).

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 3 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Coris
Famiho : Primulaceae



Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 6 à 8 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à Juliet

Liò : Garrigo - Mar - Tepiero roucaiouso - Colo
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Coris monspeliensis L., 1753

fotò
fotò
Ourmèu

Ulmus minor

Ulmaceae

Àutri noum : Ourme, Óume.

Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.

Descripcioun :
L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.

Usanço :
"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".

Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Ivèr

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars

Liò : Ribiero - Baragno - Ermas - Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
CC
CC
CC
CC
CC
CC
CC

Coris monspeliensis & Ulmus minor

C
C
CC
CCC
RR
R
C
ges

Coumpara Tè-de-colo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Ourmèu emé uno autro planto

fotò